Grotowkręt Schanza

Grotowkręt Schanza, znany również jako pin Schanza lub śruba Schanza, to specjalistyczny element wykorzystywany w ortopedii, przede wszystkim w systemach zewnętrznej stabilizacji szkieletu, takich jak stabilizatory Ilizarowa czy aparaty typu AO. Jego konstrukcja została opracowana przez niemieckiego ortopedę Hermanna Schanza, który na początku XX wieku szukał skutecznych metod leczenia skomplikowanych złamań i deformacji kości.

Historia powstania grotowkrętów Schanza sięga przełomu XIX i XX wieku i jest nierozerwalnie związana z postacią Hermanna Schanza – wybitnego niemieckiego ortopedy i pioniera nowoczesnych metod leczenia złamań oraz deformacji układu kostnego. Urodzony w 1853 roku Schanz był profesorem ortopedii, który znaczną część swojej kariery poświęcił udoskonalaniu technik stabilizacji kostnej. W czasach, gdy możliwości leczenia operacyjnego były ograniczone, a metody osteosyntezy dopiero się rozwijały, poszukiwał nowych rozwiązań pozwalających na skuteczniejsze leczenie złamań, zwłaszcza tych trudnych i otwartych.

Inspiracją do stworzenia grotowkrętu było rosnące zapotrzebowanie na systemy zewnętrznego unieruchomienia, które umożliwiałyby stabilizację złamań bez konieczności otwierania miejsca urazu. Tradycyjne szyny i opatrunki gipsowe często nie zapewniały wystarczającej stabilności, szczególnie w przypadku złożonych urazów kończyn. Hermann Schanz opracował więc innowacyjny rodzaj gwintowanego trzpienia, który można było bezpośrednio wprowadzić do kości przez skórę, a następnie połączyć z ramą stabilizującą na zewnątrz ciała pacjenta.

Kluczową cechą tego rozwiązania była dwuczęściowa budowa pinów – z gwintem osadzanym w kości oraz gładką częścią wystającą poza ciało, która umożliwiała łatwe mocowanie w konstrukcjach zewnętrznych. Dzięki temu możliwe stało się leczenie złożonych złamań bez ingerencji chirurgicznej wewnątrz ciała, co ograniczało ryzyko infekcji i przyspieszało rekonwalescencję.

Wynalazek Schanza był przełomowy dla ortopedii – pozwolił nie tylko na skuteczne leczenie urazów wojennych i złamań wieloodłamowych, ale także otworzył drogę do rozwoju nowoczesnych technik stabilizacji zewnętrznej, które są dziś standardem w leczeniu urazów kostnych. Grotowkręty Schanza są stosowane do dziś, zarówno samodzielnie, jak i jako elementy złożonych aparatów zewnętrznych, takich jak system Ilizarowa czy ramy AO.

Dzięki swojej innowacyjności, Hermann Schanz zapisał się w historii medycyny jako jeden z pionierów w dziedzinie osteosyntezy, a jego rozwiązania technologiczne stały się fundamentem współczesnej ortopedii i traumatologii.

Grotowkręt Schanza to rodzaj metalowego trzpienia, zwykle wykonanego ze stali chirurgicznej lub tytanu, który charakteryzuje się gwintowanym końcem przeznaczonym do wkręcania bezpośrednio w kość. Cechą wyróżniającą tego typu pin jest jego dwustrefowa budowa – jedna część przeznaczona jest do zakotwiczenia w tkance kostnej (gwintowana), natomiast druga – gładka, znajduje się na zewnątrz i służy do mocowania w ramie stabilizatora zewnętrznego.

W ortopedii grotowkręty Schanza są wykorzystywane do:

• stabilizacji złamań otwartych i złożonych, gdzie nie jest możliwe zastosowanie wewnętrznej osteosyntezy,
• korekcji deformacji szkieletowych przy użyciu metod rozciągania i przemieszczeń segmentów kostnych,
• stabilizacji po zabiegach rekonstrukcyjnych w obrębie miednicy, kości udowej, piszczelowej oraz kończyn górnych.

Grotowkręt Schanza zapewnia dużą stabilność mechaniczną, a jego konstrukcja umożliwia szybkie i precyzyjne osadzenie w kości przy minimalnym urazie tkanek miękkich. Dzięki możliwości stosowania ich w ramach zewnętrznych aparatów stabilizujących, grotowkręty te pozwalają na dynamiczne leczenie złamań i deformacji – z regulacją siły i kierunku nacisku, co jest szczególnie ważne w leczeniu długotrwałym lub etapowym.

Dzięki swojej niezawodności, możliwości wielopłaszczyznowego ustawienia oraz stosunkowo prostemu zastosowaniu klinicznemu, grotowkręty Schanza są od lat nieodzownym narzędziem w chirurgii ortopedycznej, zwłaszcza w sytuacjach wymagających elastycznego podejścia do stabilizacji i korekcji układu kostnego.